W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Momentem, który wyznacza możliwość dokonania podziału majątku, zarówno sądowego, jak i umownego, jest chwila ustania wspólności ustawowej, która wcale nie musi zbiegać się z chwilą ustania małżeństwa.
Można wyróżnić ustanie wspólności w trakcie trwania małżeństwa oraz ustanie wspólności wiążące się z ustaniem małżeństwa.
W trakcie małżeństwa wspólność majątkowa może ustać z następujących przyczyn:
- małżonkowie postanowią zawrzeć umowę o rozdzielność majątkową- intercyzę
- sąd dokona ustanowienia rozdzielności majątkowej,
- jedno z małżonków zostanie ubezwłasnowolnione,
- w stosunku do jednego z małżonków zostanie ogłoszona upadłość,
- sąd orzeknie separację małżonków.
Gdy ustaje małżeństwo, zawsze następuje ustanie wspólności majątkowej. Dotyczy to następujących sytuacji:
- rozwód – wspólność ustaje z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego,
- śmierć jednego z małżonków albo obojga małżonków,
- uprawomocnienie się wyroku unieważniającego małżeństwo.
Podział wspólności majątkowej za pośrednictwem sądu bądź umowy.
- rW sądzie w trakcie postępowania rozwodowego wnieść o podział majątku dorobkowego stron.
- W drodze umowy pomiędzy byłymi małżonkami, jeżeli w majątku jest nieruchomość to umowa musi być zostać zawarta w formie aktu notarialnego.
Kto ile otrzyma przy podział majątku wspólnego
Po ustaniu wspólności majątkowej (rozwód, separacja itp.) udziały małżonków w majątku wspólnym są równe, czyli otrzymują oni po połowie. Małżonkowie mogą jednak w intercyzie określić, że po ustaniu wspólności ich udziały w majątku wspólnym nie będą równe ustalając je w sposób dowolny.
Niezależnie jednak od zapisów w ustawie czy intercyzie, małżonkowie mogą zwrócić się do Sądu z prośbą, aby ustalenie wysokości działów po uwzględnieniem stopnia przyczynienia się każdej ze stron do powstania majątku dorobkowego. Sąd bierze tu też pod uwagę nakład osobistej pracy przy wychowywaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.
Jeżeli jeden z uczestników będzie domagał się nierównych udziałów np. jeden z małżonków ma dostać 75 proc., wówczas musi udowodnić w toku postępowania okoliczności świadczące, że były małżonek rażąco zaniedbywał rodzinę poprzez trwonienie majątku, niewykorzystywania swoich możliwości w należyty sposób itp. Wówczas na taką okoliczność najlepiej będzie powołać dowody z zeznań świadków oraz przedłożyć dokumenty świadczące o tym, ze były współmałżonek nie przyczyniał odpowiednio się do powstawania wspólnego majątku. Taką sytuację należy zawrzeć we wniosku o podział majątku wspólnego. Wyżej wymieniony wniosek należy wnieść do Sądu Rejonowego, właściwego ze względu na miejsce położenia przedmiotów tworzących dany majątek.
Jeżeli wspólność majątkowa ustała na skutek śmierci jednego z małżonków, jego spadkobiercy mogą żądać ustalenia przez Sąd nierównych udziałów tylko wtedy, gdy spadkodawca za życia wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa, o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.
Koszty sądowe podziału majątku wspólnego
Opłatę stałą w kwocie 1.000 złotych pobiera się od wniosku o podział majątku wspólnego. Jeżeli byli małżonkowie zechcą zawrzeć zgodny podział majątku wówczas za wniosek , pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych. Postępowanie sądowe w sytuacji zgodnego podziału majątku wspólnego małżonków jest nie tylko szybsze, ale i tańsze.
Jeżeli do podziału majątku, będzie wchodziła nieruchomość, postępowanie sądowne, może być tańsze niż sporządzenie umowy przed notariuszem.
Jeżeli zdecydujemy się na sądowny podział majątku wówczas konieczne jest złożenie wniosku. We wniosku powinniśmy określić składniki majątku, podlegające podziałowi oraz przedstawić dowody stanowiące o naszej własności. Jeżeli w skład majątku wchodzi nieruchomość wówczas do wniosku należy dołączyć odpis z księgi wieczystej.
Natomiast przy podziale rzeczy ruchomych, nie wymaga się specjalnych dowodów na potwierdzenie, ze takie rzeczy stanowią naszą własność. Jeżeli mimo wszystko dojdzie do sporu wtedy możemy oprzeć się na dowodach z zeznań świadków.
Jesteśmy do Państwa dyspozycji.